جاوا اسکریپت چیست و چه کاربردهایی دارد؟

در این مقاله قصد داریم یکی از پرطرفدارترین زبان های برنامه نویسی را به شما معرفی کنیم و مفاهیمی مانند javascript چیست، جاوا اسکریپت چگونه کار میکند و چه کاربردی دارد را بررسی کنیم، جهت آشنایی با این زبان قدرتمند، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
زبان جاوا اسکریپت چیست؟
جاوا اسکریپت یا JavaScript که گاها آن را به عنوان JS نیز میشناسند، یک زبان برنامه نویسی سطح بالا، شی گرا و داینامیک است که به عنوان یکی از محبوب ترین زبان های برنامه نویسی شناخته میشود.
از جاوا اسکریپت جهت توسعه وب سایت ها، بازی سازی، ساخت اپلیکیشن های تحت وب استفاده میشود؛ از این زبان عموما جهت ایجاد و برقراری تعامل میان کاربر و صفحات وب با HTML و CSS استفاده میشود. در ادامه مفهوم کلی اینکه javascript چیست؟ را باز خواهیم کرد و شما را با کاربردها و عملکرد این زبان قدرتمند آشنا خواهیم کرد.
تاریخچه جاوا اسکریپت
JavaScript در سال 1995 (سال 1373) توسط یکی از کارکنان شرکت آمریکایی Netscape به نام برندان ایچ (Brendan Eich) ساخته شد. هدف این شرکت و آقای برندان این بود که زبانی اسکریپتی برای صفحات وب و متناسب با HTML تولید کنند.
در ابتدا اسامی مختلفی مانند Mocha و یا Mona بر روی آن گذاشتند حتی بعد از مدتی نام این زبان به LiveScript نیز تغییر کرد اما در آخر نام این زبان را Java Script گذاشتند و امروزه همه آن را با همین نام میشناسند.
جاوا اسکریپت چگونه کار میکند؟
تا به اینجا با مفهوم اینکه جاوا اسکریپت چیست و چه تاریخچه ای دارد، آشنا شدیم در ادامه قصد داریم نحوه عملکرد آن را بررسی کنیم. پاسخ اینکه چگونه این زبان کار میکند مربوط مرورگرهاست، مرورگرها با استفاده از موتورهای مختلف در ابتدا کدها را ترجمه میکنند، در گام بعدی آنها را با متناسب با زبان ماشینی کامپایل میکنند، بعد از اینکه مفهوم آنها را درک کردند، فرایند اجرا صورت میگیرد.

کاربرد جاوا اسکریپت چیست؟
جاوا اسکریپت از زمانی که ساخته شده تا به حال متناسب با پیشرفت تکنولوژی، ارتقا پیدا کرده است و با اضافه شدن کتابخانه ها و فریمورک های جدید به آن، شما میتوانید در هر زمینه ای که به ذهن تان میرسد از آن استفاده کنید. علاوه بر اینکه جاوا اسکریپت در سایت های اینترنتی مانند نقش مغر و سیستم عصبی انسان عمل میکند، کاربردهای مختلفی در زمینه های زیر نیز دارد:
فرانتاند (Frontend): برای ساخت رابطهای کاربری پویا و تعاملپذیر در مرورگر با کمک HTML و CSS استفاده میشود.
بکاند (Backend): با استفاده از Node.js میتوان سمت سرور را با JavaScript توسعه داد و API ساخت.
توسعه اپلیکیشنهای وب و موبایل: فریمورکهایی مثل React و React Native امکان ساخت اپلیکیشنهای چندسکویی را فراهم میکنند.
ساخت برنامههای کاربردی تحت وب (PWA): با ترکیب JavaScript و ابزارهایی مانند Service Workers میتوان اپهایی مشابه اپ موبایل ساخت که آفلاین هم کار میکنند.
توسعه بازیهای تحت وب: با استفاده از کتابخانههایی مثل Phaser یا Three.js میتوان بازیهای دوبعدی و سهبعدی در مرورگر ساخت.
ایجاد تعامل بین کاربر و صفحات وب: JavaScript امکان پاسخ به رویدادهایی مثل کلیک، تایپ یا حرکت موس را فراهم میکند.
هوش مصنوعی: کتابخانههایی مانند TensorFlow.js امکان پیادهسازی مدلهای یادگیری ماشین را در مرورگر فراهم میکنند.
- و…
به غیر از این همه کاربردی که گفته شد، به نظر شما دیگر با جاوا اسکریپت چه کارهایی میتوان انجام داد؟
جهت آشنایی با اینکه کپچا چیست و نحوه استفاده از آن چگونه است، مقاله دیگر ما را بخوانید.
مزایای زبان جاوا اسکریپت چیست؟
تمام زبان های برنامه نویسی یک سری مزایا و معایب دارند، حتی محبوب ترین زبان برنامه نویسی را شامل میشود، در ادامه قصد داریم مزایای زبان جاوا اسکریپت را بررسی کنیم:
- Java Script زبان ساده ای است و در زمان کمی میتوانید آن را بیاموزید
- این زبان نسبت به سایر زبان ها سریع تر عمل میکند
- زبان Java Script با زبان های دیگری مانند PHP و یا Perl سازگاری خوبی دارد
- همانطور که گفته شد، یکی از محبوب ترین زبان های دنیاست و به همین دلیل منابع و داکیومنت های زیادی برای آن وجود دارد.
- این زبان به صورت مداوم به روزرسانی میشود، بنابراین کتابخانه ها و فریموک های زیادی برای هر مشکل شما دارد و به سادگی میتوانید چیزی که داخل ذهن تان وجود دارد را پیاده سازی کنید
- با استفاده از این زبان میتوانید صفحات وب پویا طراحی کنید

معایب جاوا اسکریپت چیست؟
- امکان دیباگ و اشکال زدایی این زبان در مرورگرها بسیار دشوار است، به این دلیل که مرورگرها پاسخ خطایی به شما بر نمیگردانند
- یکی دیگر از مشکلات این زبان، این است که در مرورگرهای قدیمی به درستی اجرا نمیشوند
- کدهای جاوا JS سمت کلاینت (کاربر) اجرا میشوند، به همین دلیل از امنیت کافی برخوردار نیستند
- امکان نفوذپذیری در برابر عوامل مخرب وجود دارد
| مزایا (Advantages) | معایب (Disadvantages) |
|---|---|
| یادگیری آسان و سریع | اشکالزدایی (دیباگ) دشوار در مرورگرها |
| سرعت اجرای بالا نسبت به بسیاری از زبانها | ناسازگاری با مرورگرهای قدیمی |
| سازگاری خوب با زبانهای دیگر مانند PHP و Perl | اجرا در سمت کلاینت، در نتیجه امنیت پایینتر |
| محبوبیت بالا و وجود منابع آموزشی و داکیومنتهای فراوان | امکان نفوذپذیری و آسیبپذیری در برابر عوامل مخرب |
| بهروزرسانی مداوم، وجود کتابخانهها و فریمورکهای متنوع | |
| قابلیت طراحی صفحات وب پویا |
منظور از موتور JavaScript چیست؟
وظیفه اصلی موتورهای JS خواندن دستورات، ترجمه، کامپایل و اجرای آنهاست، علاوه بر موارد گفته شده، وظایفی مانند مدیریت حافظه را نیز بر عهده دارند؛ مرورگرها برای انجام این فرایند از موتورهای مختلفی استفاده میکنند که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره خواهیم کرد:
- مرورگر کروم (Chrome) – موتور V8
- مرورگر Edge – موتور V8 و Blink
- مرورگر فایرفاکس (FireFox) – موتور SpiderMonkey
- مرورگر Safari – موتور Nitro
تمام کابردهایی که تا به اینجا از این زبان گفته شد در کنار PHP چندین برابر میشود، جهت کسب اطلاع از اینکه php چیست؟ مقاله دیگر ما را بخوانید.
منظور از کتابخانه جاوا اسکریپت چیست؟
کتابخانه ها و یا فریمورک ها (Framework) مجموعه دستورات و کدهایی هستند که توسط توسعه دهندگان این حوزه آماده شدهاند و شما میتوانید بسته به نیازی که دارید از این دستورات استفاده کنید، اگر بخواهیم مفهوم کتابخانه را با ذکر یک مثال توضیح دهیم، میتوانیم به فضای رستورانی اشاره کنیم که همه چیز آن تکمیل است، اما میز و صندلی ندارد، کتابخانه ها دقیقا به همین شکل عمل میکنند که با اضافه کردن آنها میتوانید میز و صندلی آماده داشته باشید.

بهترین فریمورک های جاوا اسکریپت کدام اند؟
کتابخانه ها میتوانند به سرعت کدنویسی شما کمک زیادی کنند، درست مانند زمانی که تایپ ده انگشتی را یاد گرفته اید و میتوانید سریعتر بنویسید، بد نیست با تعدادی از مشهورترین و پر کاربردترین آنها آشنا شوید:
- Angular JS
- React
- Vue.Js
- Ember
فریمورک های نام برده شده جزء محبوب ترین کتابخانه های جاوا اسکریپت هستند؛ اما در سایر زمینه ها نیز فریمورک های مختلفی وجود دارد که بهتر است با آنها آشنا شوید، به طور مثال فلاتر یکی دیگر فریمورک های محبوب در حوزه توسعه برنامه های موبایل است که با زبان دارت توسعه پیدا میکند، اگر میخواهید به صورت کامل بدانید که فلاتر چیست مقاله دیگر ما را بخوانید.
بازار کار جاوا اسکریپت
زبان برنامهنویسی JavaScript یکی از پرکاربردترین و پرتقاضاترین زبانها در دنیای توسعه وب است. از طراحی صفحات پویا گرفته تا ساخت اپلیکیشنهای سمت سرور با Node.js، فرصتهای شغلی بسیار زیادی برای برنامهنویسان JavaScript وجود دارد. یادگیری سریع، منابع آموزشی فراوان و کاربرد در فرانتاند و بکاند، آن را به انتخابی ایدهآل برای ورود به بازار کار تبدیل کرده است.
از مزایای شغلی برنامه نویسی جاوا اسکریپت میتوان به :
تنوع فرصتهای شغلی
امکان یادگیری سریع فریمورکها و ورود به بازار
درآمد خوب (بویژه در صورت تخصص در فریمورکهایی مثل React یا Node.js)
امکان کار ریموت و پروژهای با درآمد دلاری
اشاره کرد. همچنین در حوزه های مختلف شرایط متفاوتی وجود دارد.
| حوزه کاری | توضیحات |
|---|---|
| فرانتاند (Front-end) | یکی از اصلیترین زبانهای توسعه رابط کاربری وب است (با HTML و CSS). فریمورکهایی مثل React.js، Vue.js و Angular بر پایه JavaScript هستند. |
| بکاند (Back-end) | با استفاده از Node.js، میتوان با JavaScript بکاند طراحی کرد. شرکتهای زیادی از Node.js استفاده میکنند چون با فرانتاند یکپارچگی دارد. |
| فریلنس و پروژهای | بازار خوبی در سایتهای فریلنس داخلی و خارجی دارد چون اکثر سایتها نیاز به اسکریپتها یا صفحات دینامیک دارند. |
| استارتاپها | چون JavaScript همهکاره است (فرانت و بکاند)، استارتاپها زیاد از آن استفاده میکنند. |
| استخدام رسمی | اکثر شرکتهای نرمافزاری، دیجیتال مارکتینگ، و طراحی سایت به برنامهنویس JavaScript نیاز دارند. |
همچنین اگر به کسب درآمد از این زبان برنامه نویسی و توسعه اطلاعات و مهارتتان یا اطلاع از فرصت های شغلی در این زمینه علاقهمند هستید؛ پیشنهاد میشود سری به برنامه لینکدین بزنید. برای کسب اطلاعات درمورد این برنامه میتوانید از مقاله لینکدین چیست(چرا باید درآن باشیم) استفاده کنید.
سخن پایانی
همانطور که گفته شد، جاوا اسکریپت یکی از محبوب ترین زبان های برنامه نویسی است که متناسب با نیاز شما کاربردهای مختلفی در زمینه وب، توسعه بازی، ساخت اپلیکیشن های تحت وب و… دارد؛ در این مقاله از مجله تکنولوژی عصرتِک همه چیز درباره این زبان قدرتمند به صورت صفر تا صد گفته شد، در صورت به وجود آمدن پرسش در این باره، برایمان کامنت بگذارید.



